Gà nòi là gì? Gà nòi còn được gọi là (gà chọi, gà đá, gà cựa) – một giống gà nội địa được nuôi ở Việt Nam đặc biệt để phục vụ cho việc chọi gà. Đây là một trong ba loại gà có thể chiến đấu ở Việt Nam. Là một trong những giống gà đặc trưng của Việt Nam, Gà nòi có khí chất mạnh mẽ, dáng vẻ dũng mãnh, uy nghiêm, tính chiến đấu cao, những miếng ra đòn hiểm và đẹp mắt. Vậy thì tên gọi của loại gà này xuất phát từ đâu?
Tùy thuộc vào phương ngữ khu vực, Gà nòi được biết đến và gọi bằng nhiều tên khác nhau.
- Nguồn gốc: Thường được gọi là gà chọi hay gà đá…. tên này phổ biến khắp Việt Nam.
- Đặc điểm ngoại hình: Gà trống màu lông xám, đỏ lửa xen với các vệt lông xanh biếc. Gà mái lông màu xám đá, vóc dáng to, chân cao, cẳng chân cao, cổ cao, thịt đỏ rắn chắc.
- Gà chọi là tên gọi của miền Bắc khi nói đến Gà nòi. Trong tiếng miền Bắc, từ “chọi” chỉ sự ganh đua, đánh lẫn nhau.
- Miền Trung được gọi là gà đá. Cụm từ “đá” được sử dụng cụ thể để mô tả cách Gà nòi dùng chân của nó đá vào gà của đối thủ trong suốt trận đấu.
- Hầu hết người dân miền Nam sử dụng từ “Gà nòi.”
Dù diễn tả bằng ba danh từ khác nhau. Tuy nhiên, dân chơi gà có thể dễ dàng hiểu được những danh từ địa phương ở nhiều vùng miền Việt Nam và vui vẻ chấp nhận các danh xưng Gà nòi này một cách hài hòa.
Nơi sản xuất nhiều giống gà cựa hay là ở miền Nam. Các sư kê chuyên nuôi Gà nòi thường tập trung vào một loại gà hoặc cựa hoặc đòn chứ không chuyên cả 2 loại.
Tuy nhiên, dù gà đòn hay gà cựa thù các tay chơi khi nuôi cũng dùng từ “gà nòi” để nói về loại gà mình đang nuôi. mặc dù thực tế như đã thảo luận ở trước thì có sự phân biệt rất rõ ràng giữa hai loại gà này. Thông thường những tay chơi gà đòn thì sẽ không tham gia vào các trận đấu dành cho dân chơi gà cựa và ngược lại. Nguyên nhân chủ yếu là do hai loại gà này có tập quán nuôi khác nhau, cách luyện xổ, cách nuôi gà trưởng thành khác nhau.
Đặc điểm các dòng gà chọi nổi tiếng ở ba miền đất nước
Miền Bắc
Gà chọi ở miền Bắc thì thường được tập trung vào lối nuôi gà đòn – loại gà tấn công bằng đòn thế. Tuy ra đòn chậm nhưng lại mạnh và khi trúng đòn thì tính mạng cũng sẽ bị ảnh hưởng nhiều. Ở miền Bắc, những con gà chọi hay nhất thường có nguồn gốc từ:
- Nhắc đến gà chọi nổi tiếng ở miền Bắc người ta nghĩ đến đầu tiên là gà Thổ Hà (Bắc Giang) Đồ Sơn (Hải Phòng).
- Nghĩa Đô, Vân Hồ, Nghi Tàm (Hà Nội)
- Các tỉnh khác bao gồm Bắc Ninh, Thái Nguyên, Phú Thọ, Sơn La và Đô Lương-Nghệ An.
Tại miền Bắc, gà nòi hay thường sẽ là những giống gà đòn truyền thống đã xuất hiện ở Việt Nam từ lâu đời. Mặc dù đá gà cựa ngày nay ngày càng phát triển mạnh mẽ thì đá gà đòn cũng vẫn luôn có một chỗ đứng vững chắc và riêng biệt. Những chú gà chọi hấp dẫn nhất miền Bắc không ngừng phô diễn kỹ năng với vẻ ngoài oai phong khiến các dân chơi không thể bỏ qua, đặc biệt trong ngày hội chọi gà.
Ở miền Bắc, hoạt động mua bán gà chọi cũng diễn ra sôi nổi. Nổi tiếng tập trung nhiều nhất và khu vực Nghi Tàm, Hà Nội. Hay những chợ gà chọi nổi tiếng mà dân chơi gà thường lui tới.
Miền Trung
Miền Trung là nơi có nhiều lò gà nổi tiếng, trong đó phải kể đến Ninh Thuận với gà Phan Rang, Khánh Hòa với gà Vạn Giã, Gò Dúi; Quảng Ngãi thì có gà Sông Vệ, Sa Huỳnh. Đặc biệt có Gà Đòn Bình Định rất nổi tiếng. Khi đá gà liên tỉnh mà gặp phải gà chọi Bình Định thì hãy hết sức thận trọng. Nhiều lò gà nổi danh tại Bình Định như: Hoài Nhơn (gà Hoài Châu), Kim Giao (gà Hoài Hải); Hoài Ân (gà Mộc Bài) (Ân Phong); Phù Cát (gà Cát Chánh); Tuy Phước (gà Gò Bồi); Quy Nhơn (gà Phú Tài), Tây Sơn (gà Bắc Sông Kôn) – dòng gà Nguyễn Lữ lưu truyền.
Đại diện cho các giống gà miền Trung được kể ở trên là gà chọi ở Khánh Hòa và gà nòi ở Bình Định. Không chỉ đẹp về ngoại hình mà còn là chiến kê hay trong mỗi trận chọi gà. Trên sới gà, những chiến kê này luôn có những cách khắc lối tài tình đối với gà chọi của đối thủ.
Các trận đá gà của miền Bắc và miền Trung đều có những điểm cuốn hút, nổi bật đó.
Miền Nam
Nói đến miền Nam chúng ta phải kể đến gà Chợ Lách ở Bến Tre, gà Cao Lãnh ở Đồng Tháp, gà Châu Đốc ở An Giang và gà Bà Điểm. Ở đây chủ yếu là đá gà cựa. Gà đá gà là hình thức sát phạt mà người ta thường tra cựa sắt vào chân gà hoặc làm cho cựa gà thật sắc. Đá gà cựa thiên về thua được, kịch tính và không theo dõi được tài nghệ của gà. Gà nòi hay gà nòi cựa nhiều nơi gọi là gà cựa để phân biệt với giống gà nòi của Miền bắc. Gà nòi cựa, có xuất xứ là do nạn di dân từ Chiêm Thành vào miền Nam khai phá. Lương thực họ mang theo khi đi là những giống gia cầm. Trong số đó có một số sống sót và phát triển thành dòng gà nòi ngày nay.
Lối gà cựa rất thịnh hành ở miền Nam kèm theo các loại cựa sắt sắc bén hỗ trợ khiến các trận chọi gà ở miền Nam có tính sát thương, sát phạt cao, thiên về thắng thua nhưng khó được chiêm ngưỡng tài nghệ của chiến kê.
Giống Gà nòi nổi tiếng nhất Việt Nam
Hai loại gà đến từ miền Trung và miền Nam đều cực kỳ được ưa chuộng và nổi tiếng. Nơi quy tụ những chú gà chọi hàng đầu của Việt Nam là ứng cử viên sáng giá nhất chính là ở đây. Dưới đây là những đặc điểm của hai giống gà nổi tiếng đa tài này.
Gà đòn ở Bình Định
Gà chọi cao lớn, xương chắc khỏe, cơ bắp phát triển là đặc trưng của đất võ Bình Định. Bên trong mỗi chiến kê đều ẩn chứa một khí chất. Điểm mạnh nhất của gà Bình Định là sự kiên cường trước khó khăn. Mỗi gà chọi Bình Định chịu được khoảng 40 hiệp đấu (mỗi hiệp 20 phút, nghỉ 5 phút).
Đầu, cổ, ngực và đùi của gà Bình Định đều có lông rất thưa nên rất dễ nhận biết. Tuy nhiên, những chiếc lông rất phát triển của đôi cánh hỗ trợ con vật trong các cuộc tấn công khi bay lên cao tung đòn. Hai dòng nổi tiếng nhất Bình Định tập trung ở Quy Nhơn là dòng Bày Quéo và Ngân hàng.
Gà Nòi Chợ Lách
Vì giống gà này có sức đề kháng rất tốt nên những bệnh vặt như sổ mũi, thở khò khè là rất hiếm. Và khả năng bị nhiễm cúm gia cầm là rất nhỏ. Ngoài ra, giống gà Chợ Lách ở Bến Tre có kỹ năng chiến đấu và sức bền vượt trội. Nên được những người trong ngành chăn nuôi gia cầm coi là một giống gà chọi tốt, đá hay và thường gọi chúng là “hùng kê” hay “kỳ kê”.
Gà tre Tân Châu
Đặc điểm nổi bật của Gà Tre Tân Châu là có bộ lông cườm, lông mã sặc sỡ. Đuôi dày, dài thướt tha đã chiếm được thiện cảm của nhiều người và giới chơi gà cảnh rất mộ. Với thú chơi này thì người chơi cũng phải bỏ ra không ít công sức. Bắt đầu từ việc lai tạo giống, dọn dẹp, vệ sinh chuồng trại cho đến việc chăm ăn cho gà cũng rất tốn kém.
Giống gà tre Tân Châu có nguồn gốc từ việc lai tạo từ gà rừng Tân Châu với gà tre Nhật Bản (Japaness Bantam). Đây là giống gà cảnh thời xưa rất được yêu thích bởi giới vua chúa, quý tộc Nhật. Chúng đến Việt Nam là do được theo chân các thương nhân người Nhật. Khi tới Việt Nam, các nhà lai tạo Tân Châu đã lai tạo, thuần dưỡng qua nhiều đời kết quả là đã hình thành nên giống gà tre Tân Châu tuyệt vời như hiện nay.
Trên đây là những thông tin quan trọng về gà chọi và những đặc điểm, nguồn gốc của chúng. Nếu bạn là người đam mê đá gà Thomo Campuchia thì bạn cần phải hiểu rõ về các giống gà chọi thuần chủng. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi nếu bạn có bất cứ thắc mắc gì nhé.